Niezwykły Living-Garden House w Katowicach – Robert Konieczny

Living-Garden House pracowni Roberta Koniecznego KWK Promes to próba znalezienia nowej formuły domu jednorodzinnego. Główną ideą projektu była integracja architektury z otaczającą naturą. Przestrzeń dzienna stała się częścią ogrodu, zapewniając mieszkańcom domu kontakt z otoczeniem – „Living-room stał się living-garden”.

Robert Konieczny dzięki nowatorskim projektom oraz świetnym realizacjom jest jednym z najpopularniejszych obecnie polskich architektów na świecie – doceniony przez krytyków, architektów oraz międzynarodową prasę branżową. Zdobywca i laureat wielu międzynarodowych prestiżowych nagród i plebiscytów architektonicznych, wyróżniany przez magazyny WallPaper, Scalae, zaliczany do najzdolniejszych architektów Europy, nominowany do nagrody Miesa van der Rohe. Największą popularność przyniosły Robertowi Koniecznemu niesamowite projekty domów jednorodzinnych: Dom Aatrialny na dolnym Śląsku zrealizowany w 2006 roku, Dom z Ziemi Śląskiej czy Dom OUTrialny. KWK Promes to jednak nie tylko projekty domów jednorodzinnych. W 2009 roku pracownia zdobyła I nagrodę w konkursie na opracowanie koncepcji architektonicznej obiektu Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu PRZEŁOMY (planowane otwarcie – 2015 rok). Obiekt znajduje się w sąsiedztwie gmachu szczecińskiej Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza -zdobywcy I Nagrody im. Miesa van der Rohe 2015 – jednego z najważniejszych wyróżnień europejskiej architektury.

Living-Garden House w Katowicach
Pracownia: Robert Konieczny – KWK Promes
Autor: Robert Konieczny
Współpraca: Magdalena Adamczak, Katarzyna Furgalińska, Aleksandra Stolecka, Adam Radzimski
Konstrukcja: Jan Głuszyński, Kornel Szyndler
Instalacje: CEGROUP
Klient: Prywatny
Powierzchnia terenu: 3872 m2
Powierzchnia użytkowa: 411,15 m2
Projekt: 2009 / Budowa: 2010-2013
Zdjęcia: Jakub Certowicz, Olo Studio

Nagrody:
– nominacja do European Union Prize for Contemporary Architecture – Mies van de Rohe Award 2015
– wyróżnienie dla Living-Garden House w Katowicach w konkursie Architektura Roku 2014 Województwa Śląskiego

Zdj. Jakub Certowicz

Nowa odmiana domu

Living-Garden House to próba znalezienia nowej formuły domu jednorodzinnego, w której dąży się do pełnej integracji architektury z naturą. Klasyczny podział typowego domu na część dzienną, zlokalizowaną w parterze oraz część nocną na piętrze – przetransformowano w nową typologię. W ciągu dnia powinniśmy mieć jak największy kontakt z otoczeniem, wchodzić w interakcje ze światem (funkcje poznawcze), nocą zaś potrzebujemy odseparowania od otoczenia, aby lepiej wypocząć (funkcja bezpieczeństwa). Dom zyskał zatem dychotomiczną formę: parter jest częścią ogrodu pod nawisem piętra, całkowicie otwartą na otoczenie, natomiast piętro jest introwertyczne. Przestrzeń dzienna przenika się z naturą, jedynie szklane przegrody chronią przed niepogodą, ale w słoneczne dni znikają. Posadzka stanowi przedłużenie trawnika – jest na tym samym poziomie, a poprzez zastosowanie reminiscencji trawy – zlewa się z nim zupełnie. Living-room stał się living-garden. W ciągu dnia mieszkamy w ogrodzie, na noc zamykamy się w kokonie domu. Ta nowatorska formuła jest powrotem do korzeni. Pierwsi ludzie dnie spędzali na ziemi (poszukiwanie jedzenia, polowania itp.), dopiero na noc chowali się na drzewach, bądź w grotach. Living-Garden House przywraca odwieczny przypisany ludziom rytm życia, to powrót do pierwotnej natury bytowania.

Opis projektu

Dom postał w Katowicach na południu Polski. Bryła i materiały nawiązują do lokalnej tradycji – śląskich domów robotniczych, tak zwanych familoków, budowanych z czerwonej cegły z dwuspadowym dachem krytym papą. Dodatkowo miejscowy plan nakazywał tradycyjnej formy budynku. Postanowiono jednak archetypiczną bryłę przetransformować – dla zapewnienia maksimum prywatności mieszkańców parter ustawiono równoległe do drogi, w ten sposób bryła izoluje od ulicy ogród znajdujący się na tyłach posesji, natomiast piętro przekręcono względem parteru o 90 stopni, tak by dom mocniej przenikał się z ogrodem. W ten sposób budynek zyskał dwie twarze. Od ulicy ma minimalną ilość otworów, jest niedostępny, co zwiększa poczucie bezpieczeństwa domowników i zapewnia im niezbędną intymność. Z kolei od ogrodu dom jest pełen przeszkleń, otwiera się na otoczenie. Pod 15-metrowym wysięgiem piętra powstał living-garden – przestrzeń dzienna w pełni zintegrowana z ogrodem. W pogodne dni całkowicie się z nią stapia – przesuwne szklane ściany znikają, a podłoga z reminiscencją trawy zlewa się z rzeczywistym trawnikiem. Ma się wrażenie, że kanapa stoi na trawie, a dywan trzeba kosić.

Potężny wysięgnik piętra oparto na dwóch żelbetowych ścianach, które pokryto blachą nierdzewną, by je zdematerializować. Przestrzeń dzienna przenika się więc rzeczywiście z ogrodem (otwarcie szklanych ścian) jak i iluzorycznie (odbicia w lustrzanych stalowych powierzchniach).

Fragmenty ścian w części dziennej pod nawisem to zarazem wyjście naprzeciw oczekiwaniom inwestorów, by stworzyć kawałek przestrzeni o bardziej intymnym charakterze (po zasunięciu kotar w tym fragmencie pokoju powstaje sala kina domowego).

Piętro to część nocna z sypialniami, które mają wyjście na tarasy zlokalizowane na płaskim dachu parteru.

Zdj. Jakub Certowicz

Zrównoważony rozwój
a Living-Garden House

Dom jest niskoemisyjnym budynkiem o klasie energetycznej A. Doskonale zaizolowany (grube mury, wielowarstwowe termiczne szkło), nie wymaga dużych nakładów energii na ogrzewanie zimą jak i na chłodzenie latem. Nawis nad przeszklonym parterem chroni go przed przegrzaniem. Zastosowano głównie lokalne materiały: cegłę z pobliskiej cegielni oraz drewno (na tarasy i podbicie nawisu piętra) z okolicznego tartaku.

Living-Garden House to dom, który poprzez swoją strukturę wymusza na mieszkańcach ekologiczny styl życia. Otwarcie na ogród uczy współżycia z naturą i poddania się jej rytmowi.

Wkrótce przenikanie architektury z naturalnym otoczeniem będzie pełniejsze: poprzez zastosowanie w części dziennej żywych gatunków traw lub mchów będzie można poprawić mikroklimat wnętrza, polepszyć jakość powietrza, a w efekcie wykreować zdrowszą przestrzeń do życia, a jeszcze bardziej eteryczne membrany ścian zupełnie przestaną ogradzać od świata. Domy w ogóle nie będą ingerować w pejzaż.

Living-Garden House to krok do tego ideału. Uzmysławia jego mieszkańcom, że są częścią większego ekosystemu.